Ryzyko starości a dodatkowy system emerytalny w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0956.0801Słowa kluczowe:
system emerytalny, stopa zastąpienia, luka emerytalna, trzeci filarAbstrakt
W opracowaniu poruszono problematykę zabezpieczania przed ryzykiem starości przez dodatkowy system emerytalny w Polsce. W toku przeprowadzonych analiz weryfikacji poddano hipotezę mówiącą, że w celu skutecznego zarządzania ryzykiem starości w Polsce niezbędne jest wprowadzenie zmian w funkcjonowaniu instrumentów trzeciego filara systemu emerytalnego. W tym celu w pierwszej kolejności scharakteryzowano ryzyko starości oraz omówiono zasady funkcjonowania instrumentów trzeciego filara. Następnie przeprowadzono analizę aktualnego zakresu wykorzystania tych instrumentów. W rezultacie stwierdzono, że nie ma podstaw do odrzucenia postawionej hipotezy, co stało się podstawą do wskazania pożądanych kierunków zmian w zakresie funkcjonowania tych instrumentów. Ponadto podkreślono również wagę edukacji emerytalnej społeczeństwa.
Pobrania
Bibliografia
Arrow K. [1979], Eseje z teorii ryzyka, PWN, Warszawa.
Barr N., Diamond P. [2014], Reformy systemu emerytalnego, Krótki przewodnik, PTE, Warszawa.
Biuletyn roczny. Rynek PPE 2014 [2015], KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_roczne/roczne_ppe.html (data dostępu: 21.11.2015).
Czekaj J., Dresler Z. [2006], Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Dane ze sprawozdań dotyczące IKE [2015], KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKE/dane_ike.html (data dostępu: 21.11.2015).
Dane ze sprawozdań dotyczące IKZE [2015] KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKZE/dane_ikze.html (data dostępu: 21.11.2015).
Dodatkowy system emerytalny w Polsce – diagnoza i rekomendacje zmian [2014], red. J. Rutecka, Towarzystwo Ekonomistów Polskich, Warszawa.
EUC [2012], Pension Adequacy in the European Union. 2010–2050, Report prepared jointly by the Directorate-General for Employment, Social Affairs and Inclusion of the European Commission and the Social Protection Committee, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Góra M. [2003], System emerytalny, PWE, Warszawa.
GUS [2015a], Pracujący w gospodarce narodowej w 2014 r., Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5474/7/11/1/pracujacy_w_gospodarce_narodowej_w_2014.pdf (data dostępu: 23.11.2015).
GUS [2015b], Budżety gospodarstw domowych w 2014 r., Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5486/9/9/1/publikacja.pdf (data dostępu: 2.12.2015).
Handshke J., Łyskawa K., Ratajczak J. [2005], Ryzyko emerytalne w systemie zabezpieczenia na starość [w:] Społeczne aspekty ubezpieczenia, red. T. Szumlicz, SGH, Warszawa.
Jurek Ł. [2012], Ekonomia starzejącego się społeczeństwa, Difin, Warszawa.
Kawalec S., Błażuk K., Kurek M. [2015], Jak mobilizować dodatkowe oszczędności emerytalne?, Capital Strategy, Warszawa.
KNF [2015a], Indywidualne Konta Emerytalne oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego w 2014 r., Warszawa http://www.knf.gov.pl/Images/Raport_IKE_IKZE_2014_tcm75-41353.pdf (data dostępu: 20.11.2015).
KNF [2015b], Pracownicze programy emerytalne w 2014 r., Warszawa, http://www.knf.gov.pl/Images/RAPORT_PPE_w_2014_tcm75-41984.pdf (data dostępu: 20.11.2015).
Knight F. [1921], Risk, Uncertainty and Profit, Houghton Mifflin, Boston–New York.
OECD [2013], Pensions at a Glance 2013: OECD and G20 Indicators, http://www.oecd.org/pensions/public-pensions/OECDPensionsAtAGlance2013.pdf (data dostępu: 1.12.2015).
Philip F. [1967], Risiko und Risikpolitik, C.E. Poeschel Verlag, Stuttgart.
Pieńkowska-Kamieniecka S., Ostrowska-Dankiewicz A. [2013], Dopłaty do dobrowolnych oszczędności emerytalnych – ocena skuteczności rozwiązań na przykładzie Niemiec i Nowej Zelandii, „Wiadomości Ubezpieczeniowe”, nr 3.
Polacy o dodatkowym oszczędzaniu na emeryturę [2010], Komunikat CBOS nr BS/77/2010, Warszawa, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_077_10.PDF (data dostępu: 29.11.2015).
Porównanie systemów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego w Polsce oraz wybranych krajach Unii Europejskiej [2011], Raport PwC Polska dla Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, http://www.pwc.pl/en/publikacje/raport_pwc_porownanie_systemow_dodatkowego_zabezpieczenia_emerytalnego.pdf (data dostępu: 6.12.2015).
Portret finansowy Polaków 2012. Plany na 2013 rok [2012], Deutshe Bank, Warszawa, https://www.deutschebank.pl/file-5865472.bdoc (data dostępu: 30.11.2015).
Poteraj J. [2011], Metoda ubezpieczeniowa w zarządzaniu ryzykiem starości [w:] Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne. Wybrane zagadnienia ekonomiczne, red. W. Sułkowska, Wolters Kluwer, Warszawa.
Rowe W.A. [1977], An Anatomy of Risk, John Wiley and Sons, New York.
Rutecka J. [2012], Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym, SGH, Warszawa.
Rutecka J. [2014], Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne – charakterystyka i czynniki rozwoju, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 342, Wrocław, https://doi.org/10.15611/pn.2014.342.24. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.342.24
Rutecka J. [2015], Relokacja czy nowe oszczędności? O efektach zachęt podatkowych w dodatkowym oszczędzaniu na starość w Polsce, „Rozprawy Ubezpieczeniowe”, nr 18(1).
Skov N.A. [1991], Finanse i zarządzanie. Amerykańskie propozycje dla polskich firm prywatnych, International School of Management, Warszawa.
Szczepański M. [2014], Zarządzanie ryzykiem długowieczności w polskim systemie emerytalnym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 802, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 65, Szczecin.
Szumlicz T. [2005], Ubezpieczenie społeczne. Teoria dla praktyki, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Warszawa.
Willet A.H. [1951], The Economic Theory of Risk Insurance, University of Pennsylvania Press, Philadelphia.
Williams A., Smith M., Young P. [2002], Zarządzanie ryzykiem a ubezpieczenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
World Bank [2014], Poland: Saving for Growth and Prosperous Aging. Country Economic Memorandum, World Bank, http://documents.worldbank.org/curated/en/2014/06/20291843/poland-country-economic-memorandum-saving-growth-prosperous-aging (data dostępu: 6.12.2015).
Wpływ reformy OFE na oszczędzanie w III Filarze [2014], Raport z badań, CBOS, Warszawa, http://www.dobraemerytura.org/media/uploads/raport/Raport_CBOS_dla_IZFiA_III_filar.pdf (data dostępu: 29.11.2015).
Zachowania finansowe Polaków dotyczące oszczędzania na emeryturę [2014], Badanie TNS Polska na zlecenie Nordea PTE SA, http://www.nordeapolska.pl/koniec-konsumpcji-czas-na-oszczedzanie (data dostępu: 30.11.2015).
