Nieprawidłowości w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego ujawniane przez regionalne izby obrachunkowe – analiza za lata 2006–2014
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0956.0804Słowa kluczowe:
samorząd terytorialny, kontrola finansowa, regionalna izba obrachunkowa, nieprawidłowościAbstrakt
W artykule podjęto problematykę ujawnianych przez regionalne izby obrachunkowe (RIO) naruszeń prawa w wyniku przeprowadzonych kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego (JST). Dokonano także oceny skutków finansowych poszczególnych rodzajów stwierdzonych nieprawidłowości. Ze względu na skalę ujawnianych nieprawidłowości w artykule zwrócono uwagę na koncepcję kontroli zarządczej jako nowej kategorii prawa finansowego, której celem według założeń ustawodawcy jest wspomaganie realizacji założonych celów i zadań JST. Mając na uwadze dążenie do ograniczenia czynników ryzyka powstawania nieprawidłowości, przedstawiono istotę mechanizmów kontroli w działaniu gospodarki finansowej.Celem artykułu jest przedstawienie najczęściej ujawnianych przez RIO naruszeń prawa w działaniu gospodarki finansowej JST. Skoncentrowano się w nim na przeglądzie literatury przedmiotu, a także sprawozdań z działalności RIO przygotowanych przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych. Realizacja tak założonego celu badawczego wymagała także wtórnej analizy uregulowań prawnych. Badania obejmowały lata 2006–2014, a więc okres wprowadzania gruntownych zmian w przepisach prawa finansowego.
Pobrania
Bibliografia
Chojna-Duch E. [2003], Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne, LexisNexis, Warszawa.
Cybulski B. [2010], Geneza, ewolucja i istota funkcji kontrolnej Regionalnych Izb Obrachunkowych [w:] Regionalne Izby Obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarze do ustawy, red. M. Stec, Wolters Kluwer, Warszawa.
Czerwiński K. [2003], Analiza ryzyka w audycie wewnętrznym, LINK, Szczecin.
Dębowska-Romanowska T. [2007], Wstęp [w:] Regionalne izby obrachunkowe, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Warszawa.
Filipiak B. [2007], Miejsce i znaczenie kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego prowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe [w:] 15 lat funkcjonowania regionalnych izb obrachunkowych, red. J. Małecki, R. Hauser, Z. Janku, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Poznań.
Glosariusz terminów dotyczących kontroli i audytu w administracji publicznej [2005], Departament Strategii Kontrolnej NIK, Warszawa, www.nik.gov.pl (data dostępu: 2.02.2016).
Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania kontroli zarządczej w jednostkach samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem audytu wewnętrznego [2011], LGD-4101-036/2011, nr ewid. 140/2011/P10132/LGD.
„Informator” [2007], Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Warszawa.
Jastrzębska M., Janowicz-Lomott M., Łyskawa K. [2014], Zarządzanie ryzkiem w działalności jednostki samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka katastroficznego, Wolters Kluwer, Warszawa.
Kałużny S., Zawadzak T. [1999], Kontrola gospodarcza w jednostkach budżetowych, Kwantum, Warszawa.
Kasiński M., Kamieciak Z., Kosikowski C., Krawczyk R.P. [1994], Ustawa o Regionalnych Izbach Obrachunkowych z komentarzem oraz teksty innych aktów prawnych, Municipium, Warszawa.
Komunikat nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych, Dz.Urz. Min. Fin. nr 15, poz. 84.
Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego [2010], Pismo z dnia 29 stycznia 2010 r., DA6/4095/NWX/2010/775, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego [2011], Biuletyn, nr 1, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
Kosek-Wojnar M., Surówka K. [2007], Podstawy finansów samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kurowski L., Ruśkowski E., Sochacka-Krysiak H. [2000], Kontrola finansowa w sektorze publicznym, PWE, Warszawa.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania, Dz.U. 2004 nr 167 poz. 1747.
Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego za lata 2006–2014 [2006–2014], Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Warszawa.
Trykozko R. [2011], Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego, Taxpress, Warszawa.
Uchwała nr 2/2001 Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z 21 marca 2001 r. w sprawie ramowej tematyki kontroli kompleksowych jednostek samorządu terytorialnego, www.rio.gov.pl (data dostępu: 15.03.2016).
Ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych, tekst jedn. Dz.U. 2012 poz. 1113.
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jedn. Dz.U. 2015 poz. 4.
Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, tekst jedn. Dz.U. 2013 poz. 168.
Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 249 poz. 2104.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, tekst jedn. Dz.U. 2013 poz. 885.
Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o finansach publicznych z 2009 r., Druk Sejmowy nr 1181.
