Miejsce nauk szczegółowych w filozofii Maxa Schelera ze szczególnym uwzględnieniem antropologii filozoficznej

Abstrakt

Celem artykułu jest wyjaśnienie, na czym miałaby polegać, postulowana przez Schelera, współpraca filozofii z naukami szczegółowymi. Rozważania dotyczące poszczególnych rodzajów poznania prowadzą go do wniosku, że ani fakty nauk szczegółowych, ani też ich metody nie mogą być bezpośrednio wykorzystywane przez filozofię. Te pierwsze muszą zostać „oczyszczone” z obciążających je założeń i wszelkiego rodzaju „wtrętów”. Te drugie mogą pełnić rolę co najwyżej pomocniczą, gdyż główny ciężar odpowiedzialności za poznanie filozoficzne spoczywa na metodzie fenomenologicznej. Składają się na nią kolejno przeprowadzane redukcje (transcendentalna, psychologiczna, ejdetyczna), mające otworzyć nas na przestrzeń czystych możliwości. Metodologiczne postulaty Schelera nie zawsze są przez niego konsekwentnie wcielane w życie. W praktyce często odwołuje się on do faktów nauk szczegółowych i dokonuje indukcyjnych uogólnień, dotyczących problemów natury filozoficznej. Precyzyjnie przeprowadzone, wolne od założeń i nakierowane na istotę rzeczy doświadczenie fenomenologiczne nie jest zatem jedynym źródłem głoszonych przez niego tez.