Koncepcje identyfikowania i tworzenia źródeł przewagi konkurencyjnej w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0977.0504Słowa kluczowe:
łańcuch wartości, przewaga konkurencyjna, źródła przewagi konkurencyjnej, zasobowe koncepcje przewagi konkurencyjnejAbstrakt
Kierownictwo przedsiębiorstwa może identyfikować źródła przewagi konkurencyjnej na rynku w odpowiednim ukształtowaniu jego struktury łańcucha wartości. Aby zidentyfikować te źródła oraz skupić się na właściwych procesach tworzących wartość dodaną dla klienta oraz dla pozostałych interesariuszy, kierownictwo powinno dokonać oceny efektywności istniejącego łańcucha wartości. W tym zakresie ważnym zadaniem jest wskazanie najcenniejszych źródeł osiągania przewagi konkurencyjnej w istniejącym łańcuchu wartości. Aby skonfigurować łańcuch wartości przedsiębiorstwa przynoszący najwyższą wartość dodaną, kierownictwo winno uwzględniać w wyborze jego modelu oraz struktury różnorodne koncepcje, które z upływem czasu podlegają także wielu zmianom.
W artykule skoncentrowano się głównie na klasyfikacji oraz przeglądzie wybranych koncepcji, które pozwalają kierownictwu firmy na wyznaczenie kierunków doskonalenia łańcucha wartości przedsiębiorstwa, przede wszystkim możliwości wypracowania i utrzymywania w sposób skuteczny kluczowych źródeł przewagi konkurencyjnej. Ponadto szerzej przedstawiono jedną z grup koncepcji ujętych w klasyfikacji, a mianowicie koncepcje źródeł przewagi konkurencyjnej oparte na zasobach. Współcześnie stanowią one nadal istotną inspirację dla menedżerów firm w doskonaleniu struktury łańcucha wartości.
Pobrania
Bibliografia
Acedo F.J., Barroso C., Galan J.L. (2006), The Resource-based Theory: Dissemination and Main Trend, „Strategic Management Journal”, vol. 27, https://doi.org/10.1002/smj.532. DOI: https://doi.org/10.1002/smj.532
Ambrosini V., Bowman C., Collier N. (2009), Dynamic Capabilities: An Exploration of How Firms Renew Their Resource Base, „British Journal of Management”, vol. 20, https://doi.org/10.1111/j.1467-8551.2008.00610.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8551.2008.00610.x
Amit R., Shoemaker P. (1993), Strategic Assets and Organizational Rent, „Strategic Management Journal”, vol. 14, nr 1, https://doi.org/10.1002/smj.4250140105. DOI: https://doi.org/10.1002/smj.4250140105
Barney J.B. (1991), Firm Resource and Sustained Competitive Advantage, „Journal of Management”, nr 1, https://doi.org/10.1177/014920639101700108. DOI: https://doi.org/10.1177/014920639101700108
Biazzo S., Bernardi G. (2003), Process Management Practices and Quality System Standards. Risks and Opportunities of New ISO 9001 Certification, „Business Process Management Journal”, nr 2, https://doi.org/10.1108/14637150310468371. DOI: https://doi.org/10.1108/14637150310468371
Boulton R.E.S., Libert B.D., Samek S.M. (2001), Odczytując kod wartości, Artur Andersen, Warszawa.
Bratnicki M. (2000), Kompetencje przedsiębiorstwa. Od określania kompetencji do zbudowania strategii, Placet, Warszawa.
Christopher M. (2005), Logistics and Supply Chain Management: Creating Value-adding Networks, Prentice Hall, London.
Contractor F., Beldona S. (2002), Interfirm Learning in Alliances and Technology Networks: An Empirical Study in the Global Pharmaceutical and Chemical Industries (w:) Competitive Strategies and Alliances, red. F. Contractor, P. Lorange, Elsevier Science, Amsterdam.
Coyle J.J., Bardi E., Langley C.J. (1996), The Management of Business Logistics, West Publishing Company, St. Paul MN.
Cyfert S. (2006), Strategiczne doskonalenie architektury procesów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Czakon W. (2005), Łańcuch wartości w teorii zarządzania przedsiębiorstwem, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Czakon W. (2008), Istota i przejawy kompetencji relacyjnej (w:) Zarządzanie strategiczne w badaniach teoretycznych i w praktyce, red. A. Kaleta, K. Moszkowicz, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 20.
Dess G.G., Limpkin G.T., Taylor M.L. (2003), Strategic Management. Creating Competitive Advantage, McGraw-Hill, New York.
Dierickx I., Cool K. (1989), Asset Stock Accumulation and Sustainability of Competitive Advantage, „Management Science”, vol. 36, nr 12, https://doi.org/10.1287/mnsc.35.12.1504. DOI: https://doi.org/10.1287/mnsc.35.12.1504
Dobija D. (2003), Pomiar i sprawozdawczość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, Wydawnictwo WSPiZ im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
Edvinsson L., Malone M.S. (2001), Kapitał intelektualny, PWN, Warszawa.
Eisenhardt K.M., Martin J.A. (2000), Dynamic Capabilities: What Are They? „Strategic Management Journal”, vol. 21, nr 10/11, https://doi.org/10.1002/1097-0266 DOI: https://doi.org/10.1002/1097-0266(200010/11)21:10/11<1105::AID-SMJ133>3.0.CO;2-E
(200010/11)21:10/11%3C1105::aid-smj133%3E3.0.co;2-e.
Gierszewska G., Romanowska M. (2009), Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.
Grant R.M. (2002), Contemporary Strategic Analysis, Blackwell, Oxford.
Grudzewski W., Hejduk I. (2001), Projektowanie systemów zarządzania, Difin, Warszawa.
Hagel J., Brown J.S. (2006), Organizacja jutra. Zarządzanie talentem, współpracą i specjalizacją, Helion, Gliwice.
Hamel G., Prahalad C.K. (1990), The Core Competence of the Corporation, „Harvard Business Review”, May–June.
Hines T. (2004), Supply Chain Strategies, Elsevier, Oxford.
Jarugowa A., Fijałkowska J. (2002), Rachunkowość i zarządzanie kapitałem intelektualnym. Koncepcje i praktyka, ODDK, Gdańsk.
Johnson G., Scholes K., Whittington R. (2010), Podstawy strategii, PWE, Warszawa.
Kay J. (1993), Foundations of Corporate Success: How Business Strategies Add Value, Oxford University Press, Oxford.
Kunasz M. (2006), Zasoby przedsiębiorstwa w teorii ekonomii, „Gospodarka Narodowa”, nr 10.
Łańcuch tworzenia wartości dodanej przedsiębiorstwa (2007), red. B. Woźniak-Sobczak, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice.
Łupicka A. (2009), Formy koordynacji rynkowej w łańcuchach dostaw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Matwiejczuk R. (2010), Przesłanki tworzenia wartości w łańcuchu wartości, „Przegląd Organizacji”, nr 5. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2010.05.04
Mroziewski M. (2008), Kapitał intelektualny współczesnego przedsiębiorstwa. Koncepcje, metody wartościowania i warunki jego rozwoju, Difin, Warszawa.
Nogalski B., Rybnicki J. (2001), Zarządzanie portfelem kapitału intelektualnego (w:) Kapitał intelektualny: dylematy i wyzwania, red. A. Pocztowski, Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz.
Obłój K. (2007), Strategia organizacji, PWE, Warszawa.
Pierścionek Z. (2003), Strategie konkurencji i rozwoju przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Porter M.E. (1985), Competitive Advantage. Creating and Sustaining Superior Performance, The Free Press, New York.
Rokita J. (2005), Zarządzanie strategiczne, tworzenie przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa.
Romanowska M. (1997), Alianse strategiczne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.
Schary P.B., Skjott-Larsen T. (2002), Zarządzanie globalnym łańcuchem podaży, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sitek E. (1997), Strategia rozwoju w ujęciu zasobowej teorii firmy, „Ekonomista”, nr 5–6.
Stalk G., Evans P., Shulman L.E. (1992), Competing on Capabilities: The New Rules of Corporate Strategy, „Harvard Business Review”, vol. 70, nr 2.
Stankiewicz J. (2002), Konkurencyjność przedsiębiorstwa, Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, Dom Organizatora, TNOiK, Toruń.
Stańczyk-Hugiet E. (2003), Konkurencyjność organizacji opartych na wiedzy (w:) Wybrane problemy zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem, red. M. Przybyła, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu”, nr 998.
Stewart T. (1997), Intellectual Capital: The New Wealth of Organizations, Nicholas Brealey Publishing, Business Digest, New York.
Szymura-Tyc M. (2002), Zasoby oparte na wiedzy w procesie budowy przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, „Przegląd Organizacji”, nr 3. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2002.03.01
Tarasiewicz R. (2014), Jak mierzyć efektywność łańcuchów dostaw, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa.
Walas-Trębacz J. (2014), Źródła przewagi konkurencyjnej w doskonaleniu łańcucha wartości przedsiębiorstwa, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstw”, nr 7.
Walas-Trębacz J. (2015), Projektowanie łańcucha wartości (w:) Metodologia projektowania systemów organizacyjnych przedsiębiorstwa, red. A. Stabryła, C.H. Beck, Warszawa.
Wang C.L., Ahmed P.K. (2007), Dynamic Capabilities: A Review and Research Agenda, „International Journal of Management Reviews”, vol. 9, nr 1, https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2007.00201.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2007.00201.x
Wernerfelt B. (1984), A Resource-based View of the Firm, „Strategic Management Journal”, nr 2, https://doi.org/10.1002/smj.4250050207. DOI: https://doi.org/10.1002/smj.4250050207
Yip G.S. (2004), Strategia globalna, PWE, Warszawa.
Zahra S.A. (2000), Competitiveness and Corporate Strategy in the 21st Century, „Competitiveness Review”, vol. 10(1), https://doi.org/10.1108/eb046384. DOI: https://doi.org/10.1108/eb046384
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
