Porównywanie w metodzie analizy statystycznej rynku wykorzystywanej do szacowania wartości nieruchomości w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0975.0308Słowa kluczowe:
metodyka szacowania wartości nieruchomości, metoda analizy statystycznej rynku, porównania w ekonomii i wycenie nieruchomości, wycena masowaAbstrakt
Metodę analizy statystycznej rynku (MASR) zaliczono w Polsce do podejścia porównawczego. Takie rozwiązanie jest odmienne od przyjętego w teorii wyceny i praktyce rynków rozwiniętych, np. USA. Wykorzystując tę metodę wyceny, nie przeprowadza się porównań, które pozwalałyby na odzwierciedlenie zachowania uczestników rynku. Celem artykułu jest ocena MASR w kontekście metody porównawczej w ekonomii oraz teorii i praktyki wyceny z uwzględnieniem aktualnego orzecznictwa sądowego i przedstawienie w zarysie rozwoju tej metody w Polsce. Wykorzystano studia literatury krajowej i zagranicznej, badanie porównawcze metodyki krajowej i amerykańskiej i krytyczną analizę orzecznictwa sądowego. Przedstawiono propozycję wyłączenia MASR z podejścia porównawczego przewidzianego do określania wartości rynkowej pojedynczych nieruchomości na rzecz celów szacowania związanych z masową wyceną.
Pobrania
Bibliografia
Adamczewski Z. (2006), Elementy modelowania matematycznego w wycenie nieruchomości. Podejście porównawcze, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
The Appraisal of Real Estate 14th Edition (2013), Appraisal Institute, Chicago.
Ayau M.F. (2010), Paradoks wymiany, Fijorr Publishing, Warszawa.
Babbie E. (2005), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Barańska A (2007), Dwuetapowy model wyceny nieruchomości, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, nr 3–4, Rynek nieruchomości – analizy, modelowanie, inwestowanie.
Betts R.M., Ely S.J. (2008), Basic Real Estate Appraisal: Principles and Procedures, 7th ed., Thomson South-Western, Mason.
Canonne J., Macdonald R. (2003), Valuation without Value Theory: A North American “Appraisal”, „Journal of Real Estate Practice and Education”, vol. 6, nr 1. DOI: https://doi.org/10.1080/10835547.2003.12091586
Czaja J. (2004), Merytoryczna analiza procedur szacowania rynkowej wartości nieruchomości w podejściu porównawczym, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, nr 1.
Dell G. (2004), AVMs: The Myth and the Reality; The Problem and the Solution, „Valuation Insights and Perspectives”, vol. 9(3).
Dell G. (2013), Common Statistical Errors and Mistakes: Valuation and Reliability, „The Appraisal Journal”, Fall.
Dydenko J., Telega T. (2016), Wycena nieruchomości. Komentarz do ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządnia operatu szacunkowego, Wolters Kluwer, Warszawa.
Europejskie standardy wyceny 2000 (wydanie polskie) (2001), PFSRM, Warszawa.
Flejterski S., Solarz J.K (2015), Komparastyka finansów, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Foryś I. (2012), Zakres analizy rynku a cel i przedmiot szacowania – teoria i praktyka, „Rzeczoznawca Majątkowy”, nr 2(74).
Foryś I. (2014), Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej do typowania rynków podobnych w procesie wyceny nieruchomości niemieszkalnych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 328, Taksonomia 23. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania.
Foryś I. (2017), Ocena podobieństwa wielowymiarowych obiektów w wycenie nieruchomości zabudowanych domami jednorodzinnymi, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 469, Taksonomia 29. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania.
Foryś I., Batóg B. (2011), Modele logitowe w analizie transakcji na warszawskim rynku mieszkaniowym, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, vol. 19, t. 3.
Foryś I., Gaca R. (2016a), Modelowanie zmiennych jakościowych w procesie wyceny nieruchomości z wykorzystaniem skali semantycznej Osgooda na przykładzie wybranego segmentu rynku mieszkaniowego (w:) Nieruchomość w przestrzeni 2, red. M. Trojanek, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań.
Foryś I., Gaca R. (2016b), Teoretyczne i praktyczne aspekty opisu cech jakościowych nieruchomości w modelach regresji wielorakiej wyceny wartości mieszkań, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” nr 9(957), https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0957.0906. DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0957.0906
Hopfer A., Jedrzejewski H., Źróbek R., Źróbek S. (1994), Wycena nieruchomości i przedsiębiorstw, t. 1, Twigger, Warszawa.
Hozer J. (2001), Regresja wieloraka a wycena nieruchomości, „Rzeczoznawca Majątkowy”, nr 2.
Hozer J., Kokot S., Kuźmiński W. (2002), Metody analizy statystycznej rynku w wycenie nieruchomości, Wydawnictwo PFSRM, Warszawa.
Kane M.S., Linne M.R., Johnson J.A. (2004), Practical Applications in Appraisal Valuation Modeling: Statistical Methods for Real Estate Practitioners, Appraisal Institute, Chicago.
Kokot S. (2011), Metoda analizy statystycznej rynku w teorii i praktyce wyceny nieruchomości. Wstęp do dyskusji nad przyszłą normą zawodową, „Przegląd Geodezyjny”, t. 83, nr 3.
Konowalczuk J. (2008), Wycena nieruchomości przedsiębiorstw, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Konowalczuk J. (2017). The Problem of Reflecting the Market in the Legal Principles of Real Estate Valuation in Poland. How to Eliminate the “Legal Footprint”?, „Real Estate Management and Valuation”, vol. 25, nr 2, https://doi.org/10.1515/remav-2017-0012. DOI: https://doi.org/10.1515/remav-2017-0012
Kosmulska S. (2016), Warsztat rzeczoznawcy majątkowego – metody wyceny, http://pirm.pl/wypowiedzi-ekspertow-pirm/135-warsztat-rzeczoznawcy-majtkowego-metody-wyceny.html (data dostępu: 12.07.2017).
Kruschwitz L. (2007), Finansowanie i inwestycje, CeDeWu, Warszawa.
Kucharska-Stasiak E. (2016), Ekonomiczny wymiar nieruchomości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Małecki Z. (2016), Rzeczoznawca majątkowy. Wybrane uwarunkowania określania wartości nieruchomości, PFSRM, Warszawa.
Międzynarodowe standardy wyceny 2005 (2005), PFSRM, Warszawa.
Międzynarodowe standardy wyceny 2007 (2009), PFSRM, Warszawa.
Mills M.C. (2016), Residential Elements of Comparison – Transactional Adjustments, „The Appraisal Journal”, Fall.
Mooya M.M. (2016), Real Estate Valuation Theory. A Critical Appraisal, Springer-Verlag, Berlin–Heidelberg. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-49164-5
Nauki ekonomiczne. Stylizowane fakty a wyzwania współczesności (2015) red. B. Fiedor, PTE, Warszawa.
Pasymowski E. (2006), Econometric Solutions for Real Estate Valuation Automated Valuation Models – Friend or Foe?, Proceedings of the 23rd Pan Pacific Congress of Real Estate Appraisers, Valuers and Counselors, San Francisco, September.
Rattermann R.M. (2011), Could Sherlock Holmes Find Clues to Market Value in This Market?, „The Appraisal Journal”, Summer.
Robinson S.I., Sanderford A.R. (2016), The Effects of Conditions and Context on Office Building Sales, 2002–2011, „The Appraisal Journal”, vol. 84, nr 4.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad wyceny nieruchomości oraz zasad i trybu sporządzania operatu szacunkowego, Dz.U. nr 98, poz. 612.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad wyceny nieruchomości oraz zasad i trybu sporządzania operatu szacunkowego, Dz.U. nr 230, poz. 1924.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, Dz.U. nr 207, poz. 2109 z późn. zm.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2005 r. w sprawie powszechnej taksacji nieruchomości, Dz.U. nr 131, poz. 1092.
Sawiłow E. (2010), Problematyka określania wartości nieruchomości metodą analizy statystycznej rynku, „Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, nr 1.
Sayce S. i in. (2006), Property Appraisal: From Value to Worth, Blackwell Publishing, Oxford.
Schenk J. (2008), Analiza przyczynowa w systemach rekursywnych: podejścia i podstawowe metody, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Rzeszów.
Stachak S. (1997), Wstęp do metodologii nauk ekonomicznych, Książka i Wiedza, Warszawa.
Standardy zawodowe rzeczoznawców majątkowych (2002), PFSRM, Warszawa.
Trimble M.C. (2014), Comments on “Common Statistical Errors and Mistakes: Valuation and Reliability”. Letters to the Editor, „The Appraisal Journal”, vol. 89(2), Spring.
Tymczasowe zasady wyceny nieruchomości (1994), Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Warszawa, wrzesień.
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Dz.U. nr 115, poz. 741 ze zm. do sierpnia 2017 r.
Whyte J. (2015), Oszuści czy ignoranci. O nadużywaniu nauki do celów politycznych, Fijorr Publishing, Warszawa.
Wolverton M.L. (2014), Comments on “Common Statistical Errors and Mistakes: Valuation and Reliability”. Letters to the Editor, „The Appraisal Journal”, Spring.
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2016 r., I ACa 1276/15.
Wyrok SO w Gliwicach z dnia 2 grudnia 2014 r., XVI C 824/14.
Wyrok SO w Łodzi z dnia 4 maja 2016 r. (a), II C 666/14..
Wyrok SO w Łodzi z dnia 4 maja 2016 r., II C 666/14.
Wyrok SO w Poznaniu z dnia 21 kwietnia 2016 r., XII C 1183/14.
Wyrok SO w Warszawie z dnia 22 lutego 2016 r., XVI GC 618/14.
Wyrok SO w Warszawie z dnia 24 maja 2016 r., IV C 891/15.
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 września 2013 r., II SA/Gl 1480/12.
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 20 marca 2015 r., II SA/Gl 1343/14.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 marca 2004 r., I SA 1607/02.
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 marca 2004 r., II SA/Wr 643/01.
Zarządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wartości nieruchomości, M.P. nr 13, poz. 163.
Zbyrowski R. (2010), Szacowanie wartości nieruchomości na podstawie modeli ekonometrycznych, „Equilibrium”, nr 1(4).
