Kompleksowe podejście do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników – studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2017.0964.0410Słowa kluczowe:
zarządzanie bezpieczeństwem i ochroną zdrowia, bhp, zdrowie organizacyjne, interwencje, stresAbstrakt
Współczesne przedsiębiorstwa coraz częściej stosują systemowe, proaktywne podejście do zarządzania bhp. Wymaga ono kompleksowego i wszechstronnego traktowania zagadnień zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Celem artykułu jest przedstawienie różnorodnych sposobów zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w ramach współczesnego podejścia do zarządzania bhp. Szczególną uwagę zwrócono na kwestie zdrowia organizacyjnego oraz interwencji wpływających na redukcję stresu związanego z pracą.
Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza ma charakter teoretyczny. Druga stanowi studium przypadku organizacji, która w sposób systemowy zarządza bezpieczeństwem i ochroną zdrowia pracowników. Podjęła ona w tym celu wiele różnorodnych działań o charakterze technicznym, systemowym i behawioralnym. Działania te realizowane są kompleksowo przez służby bhp, działy zarządzania zasobami ludzkimi i jakości oraz osoby odpowiedzialne za medycynę pracy i psychologów zakładowych.
Pobrania
Bibliografia
Bakker A., Schaufeli W., Leiter M., Taris T. [2008], Work Engagement: An Emerging Concept in Occupational Health Psychology, „Work and Stress”, vol. 22, nr 3, https://doi.org/10.1080/02678370802393649. DOI: https://doi.org/10.1080/02678370802393649
Bauer G.F., Davies J.K., Pelikan J. [2006], The EUHPID Health Development Model for the Classification of Public Health Indicators, „Health Promotion International”, vol. 21, nr 2, https://doi.org/10.1093/heapro/dak002. DOI: https://doi.org/10.1093/heapro/dak002
Bauer G.F., Jenny G. [2012], Moving Towards Positive Organizational Health: Challenges and a Proposal for a Research Model of Organizational Health Development [w:] Contemporary Occupational Health Psychology, eds J. Houdmont, S. Leka, R. Sinclair, Wiley-Blackwell, West Sussex.
Bezpieczeństwo i higiena pracy [2008], red. D. Koradecka, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Brummelhuis L. ten, Lippe T. van de [2010], Effective Work-life Balance Support for Various Household Structures, „Human Resource Management”, vol. 49, nr 2, https://doi.org/10.1002/hrm.20340. DOI: https://doi.org/10.1002/hrm.20340
Cascio W. [2001], Kalkulacja kosztów zasobów ludzkich, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Cooper C.L., Liukkonen P., Cartwright S. [1996], Stress Prevention in the Workplace, European Foundation for Improvement of Living and Working Conditions, Dublin.
Cooper C.L., Payne R. [1987], Stres w pracy, PWN, Warszawa.
Cotton P., Hart M.P. [2003], Occupational Wellbeing and Performance: A Review of Organizational Health Research, „Australia Psychologist”, vol. 38, nr 2. https://doi.org/10.1080/00050060310001707117. DOI: https://doi.org/10.1080/00050060310001707117
Cox T., Griffiths A., Rial González E. [2000], Research on Work-related Stress, Report EU OSHA, Nottingham, https://osha.europa.eu/pl/ publications/reports/203 (data dostępu: 17.08.2010).
Dalgren A., Gard G. [2009], Soft Values with Hard Impact – a Review of Stress Reducing Interventions on Group and Organizational Level, „Physical Therapy Reviews”, vol. 14, nr 6, https://doi.org/10.1179/108331909x12540993897810. DOI: https://doi.org/10.1179/108331909X12540993897810
Dewe P., O’Driscoll M. [2002], Stress Management Interventions: What Do Managers Actually Do?, „Personnel Review”, vol. 31, nr 1–2, https://doi.org/10.1108/00483480210416847. DOI: https://doi.org/10.1108/00483480210416847
The DuPont Integrated Approach (DnA) for Safety: A Catalyst to Accelerate Performance [2012], http://www.dupont.com/content/dam/dupont/products-and-services/consulting-services-and-process-technologies/consulting-services-and-process-technologies-landing/documents/DnA_USA_Brochure_06192012.pdf (data dostępu: 14.01.2017).
Ejdys J., Lulewicz A., Obolewicz J. [2008], Zarządzanie bezpieczeństwem w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
Graveling R.A., Crawford J.O., Cowie H., Amati C., Vohra S. [2008], A Review of Workplace Interventions that Promote Mental Wellbeing in the Workplace, Institute of Occupational Medicine, Edinburgh.
Hansen L. [1993], Safety Management: A Call for Revolution, „Professional Safety”, vol. 38, nr 3.
Herrero S.G., Saldana M.A.M, Manzanedo del Campo M.A., Ritzel D.O. [2002], From the Traditional Concept of Safety Management to Safety Integrated with Quality, „Journal of Safety Research, vol. 33, nr 1, https://doi.org/10.1016/s0022-4375(02)00008-7. DOI: https://doi.org/10.1016/S0022-4375(02)00008-7
Juchnowicz M. [2012], Satysfakcja z pracy w sektorze usług w realiach polskiej gospodarki, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy, Innowacje, Projekty”, nr 24. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.5799
Karasek R. [1979], Job Demands, Job Decision Latitude and Mental Strain: Implications for Job Redesign, „Administrative Science Quarterly”, nr 24, https://doi.org/10.2307/2392498. DOI: https://doi.org/10.2307/2392498
Kipfelsberger P., Herhausen D., Bruch H. [2016], How and When Customer Feedback Influences Organizational Health, „Journal of Managerial Psychology”, vol. 31, nr 2, https://doi.org/10.1108/JMP-09-2014-0262. DOI: https://doi.org/10.1108/JMP-09-2014-0262
Klink J.J.L. van der, Blonk R.W.B, Schene A.H., Dijk F.J.H. van [2001], The Benefits of Interventions for Work-related Stress, „American Journal of Public Health”, vol. 91, nr 2, https://doi.org/10.2105/ajph.91.2.270. DOI: https://doi.org/10.2105/AJPH.91.2.270
Koźlik M. [2008], Kompleksowe podejście do bezpieczeństwa pracy, „Przyjaciel przy Pracy”, nr 10.
MacIntosh R., Maclean D., Burns H. [2007], Health in Organizations: Towards a Process-based Approach, „Journal of Management Studies”, vol. 44, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2007.00685.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2007.00685.x
Miles M.B. [1969], Planned Change and Organizational Health: Figure and Ground [w:] Organizations and Human Behavior, eds F.D. Carver, T.J. Sergiovanni, McGraw-Hill, New York.
Miller R.L., Griffin M.A., Hart P. [1999], Personality and Organizational Health: The Role of Conscientiousness, „International Journal of Work, Health and Organisations” vol. 13, nr 1, https://doi.org/10.1080/026783799296156. DOI: https://doi.org/10.1080/026783799296156
Molek-Winiarska D. [2010], Organizacyjne i indywidualne programy zarządzania stresem, „Współczesne Zarządzanie”, nr 1.
Nielsen K., Randall R., Holten A., Gonzalez E. [2010], Conducting Organizational-level Occupational Health Interventions: What Works?, „Work and Stress”, vol. 24, nr 3, https://doi.org/10.1080/02678373.2010.515393. DOI: https://doi.org/10.1080/02678373.2010.515393
PN-N-18001:2004 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania [2004], PKN, Warszawa.
PN-N-18004:2001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne [2001], PKN, Warszawa.
Podgórski D. [2000], Systemowe zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy – normalizacja i promocja, „Bezpieczeństwo Pracy”, nr 12.
Podgórski D. [2008], Metody i modele systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy [w:] Bezpieczeństwo i higiena pracy, red. D. Koradecka, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Podgórski D. [2017], Współczesne koncepcje zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy [w:] Nauka o pracy, bezpieczeństwo, higiena, ergonomia. Pakiet edukacyjny dla uczelni wyższych, Centralny Instytut Ochrony Pracy, http://nop.ciop.pl/m8-1/m8-1_1.htm (data dostępu: 17.01.2017).
Puchalski K., Korzeniowska E. [2008], Promocja zdrowia w miejscu pracy w politykach zdrowia publicznego w Polsce, „Medycyna Pracy”, vol. 59, nr 1.
Quick J.C., Macik-Frey M., Cooper C.L. [2007], Managerial Dimensions of Organizational Health: The Healthy Leader at Work, „Journal of Management Studies”, vol. 44, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2007.00684.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2007.00684.x
Richardson K.M., Rothstein R.H. [2008], Effect of Occupational Stress Management Intervention Programs. A Meta-analysis,„Journal of Occupational Health Psychology”, vol. 13, nr 1, https://doi.org/ 10.1037/1076-8998.13.1.69. DOI: https://doi.org/10.1037/1076-8998.13.1.69
Robbins S.P. [2004], Organizational Behavior. Concepts, Controversies and Applications, Prentice-Hall, International Editions.
Sadłowska-Wrzesińska J. [2014], Bezpieczeństwo behawioralne (BBS), społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) i dialog społeczny – współczesne wyzwania bezpieczeństwa pracy [w:] Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, t. 2, red. R. Knosala, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Zakopane.
Siegrist J. [1996], Adverse Health Effects of High-effort/Low-reward Conditions, „Journal of Occupational Health Psychology”, vol. 1, nr 1, https://doi.org/10.1037/1076-8998.1.1.27. DOI: https://doi.org/10.1037//1076-8998.1.1.27
Sinclair R., Sears L., Zajack M., Probst T. [2010], A Multilevel Model of Economic Stress and Employee Well-Being [w:] Contemporary Occupational Health Psychology, eds J. Houdmont, S. Leka, R. Sinclair, Wiley-Blackwell, West Sussex.
Thompson S., Hopwood D. [2017], Workplace Safety: No Better Time than Now, http://www.aspenrmg.com/Articles/workplace_safety_no_better_time _than_now.htm (data dostępu: 14.01.2017).
Weinstein M.B. [1997], Total Quality Safety Management and Auditing, CRS Press, Boca Raton, Florida.
