Kierunek zmian procesów globalizacyjnych zachodzących w Polsce w obliczu pandemii COVID-19 oraz agresji Rosji na Ukrainę
DOI:
https://doi.org/10.15678/KREM.2024.1004.0208Keywords:
globalisation, KOF Globalisation Index, Ukrainian-Russian conflict, COVID-19 pandemic, globalisation processes in PolandAbstract
Objective: To examine globalisation processes in Poland in the years 2000–2022 and to determine the impact of the COVID-19 pandemic and Russia’s aggression against Ukraine on the further development of those processes.
Research Design & Methods: The article analyses elements included in the KOF Globalisation Index describing economic, social and political globalisation in the years 2000–2022.
Findings: In the years 2000–2020, Poland was highly internationalised politically, semi-internationalised socially and the least internationalised economically. The outbreak of the COVID-19 pandemic and Russia’s aggression against Ukraine clipped international trade, while the value of portfolio investments and FDI in Poland increased. At the same time, the number of tourists visiting Poland declined significantly, civil liberties were restricted during the pandemic, and Poland’s media freedom ranking fell, as did the balance of immigrants seeking permanent residence in the country. In the face of Russia’s aggression against Ukraine, many countries have imposed sanctions on Russia, strengthening international cooperation.
Implications / Recommendations: The COVID-19 pandemic and the war in Ukraine sped up some economic and social processes but slowed others. Changes in globalisation processes in Poland in the coming years will depend on the duration of the Ukrainian-Russian conflict. There is a need for further research on these issues.
Contribution: This study will help understand the new challenges Poland is facing from these crises.
Downloads
References
Bank Danych Lokalnych. (2022). Pobrane z: https://bdl.stat.gov.pl/ (data dostępu: 29.03.2023).
Bąkiewicz, A. (2016). Wokół globalizacji. W: A. Bąkiewicz (red.), Gospodarka i społeczeństwo w dobie globalizacji. Wydawnictwo Akademickie DIALOG.
Brzozowski, J., Kaczorowski, K., Pędziwiatr, K. i Wiktor-Mach, D. (2020). Pandemia COVID-19 a sytuacja imigrantów w Krakowie. Raport OWIM. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Pobrane z: https://owim.uek.krakow.pl/wp-content/uploads/user-files/reports/OWIM_Raport_Migranci_COVIDrevised.pdf (data dostępu: 9.09.2023).
Budnikowski, A., Czarny, E., Folfas, P., Kuźnar, A., Leven, B. i Przeździecka, E. (2022). Polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne. Stan po 30 latach od rozpoczęcia transformacji ustrojowej. Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
Business Insider. (2022). Przybywa zagranicznych inwestycji w Polsce. NBP ujawnił najnowsze statystyki. Pobrane z: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/tyle-zagranica-zainwestowala-w-polsce-kwota-robi-wrazenie/hcdhksv (data dostępu: 9.09.2023).
Celi, G., Guarascio, D., Reljic, J., Simonazzi, A. i Zezza, F. (2022). The Asymmetric Impact of War: Resilience, Vulnerability and Implications for EU Policy. Intereconomics. Review of European Economic Policy, 57(3), 141–147. https://doi.org/10.1007%2Fs10272-022-1049-2
Choroś-Mrozowska, D. i Clowes, D. (2016). Handel usługami w warunkach globalizacji. W: B. Szopa, E. Ślęzak (red.), Finansowe aspekty globalizacji. PWE.
Chrostowski, G. (2023). BIZ w Polsce rosną jak na drożdżach. Po pandemii uległy podwojeniu! Pobrane z: https://obserwatorgospodarczy.pl/2023/07/06/biz-w-polsce-rosna-jak-na-drozdzach-po-pandemii-ulegly-podwojeniu/ (data dostępu: 9.09.2023).
Cieślik, A. (2019). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce: stan obecny i perspektywy rozwoju. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, 17(1), 245–263. https://doi.org/10.36874/RIESW.2019.1.11
Czerny, M. (2005). Globalizacja a rozwój. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dreher, A. (2006). Does Globalization Affect Growth? Empirical Evidence from a New Index of Globalization. Applied Economics, 38(10), 1091–1110. https://doi.org/10.1080/00036840500392078
Drela, K., Malkowska, A. i Zieziula, J. (2019). Handel zagraniczny. Obroty towarowe i usługowe Polski w ujęciu regionalnym. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Dziembała, M., Kos-Łabędowicz, J., Talar, S., Kokoszka, W., Matczuk, J., Olsza, C., Sopala, J., Stawecki, P., Ujma, S., Urbańska, S., Zając, J. i Zmarlak, B. (2022). Polski eksport w warunkach pandemii COVID-19. Raport. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Pobrane z: https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/user_upload/akademia/aktualnosci/2022/4/Raport_Polski_eksport_w_czasie_pandemii_COVID-19_2022.pdf (data dostępu: 9.09.2023).
EWL. (2020). Pracownik zagraniczny w dobie pandemii. II edycja. Pobrane z: https://ewl.com.pl/raportewl-s-a-pracownik-zagraniczny-w-dobie-pandemii-ii-edycja-pdf/ (data dostępu: 9.09.2023).
Freedom House. (2021). Freedom in the World 2021. Pobrane z: https://freedomhouse.org/sites/default/files/2021-02/FIW2021_World_02252021_FINAL-web-upload.pdf (data dostępu: 9.09.2023).
Funakoshi, M., Lawson, H. i Deka, K. (2022). Tracking Sanctions against Russia. Reuters. Pobrane z: https://www.reuters.com/graphics/UKRAINE-CRISIS/SANCTIONS/byvrjenzmve/ (data dostępu: 18.01.2023).
Geograficzno-polityczny Atlas Polski. (2022). Mapa tygodnia: Uchodźcy z Ukrainy (od początku wojny do końca marca). Pobrane z: http://atlas2022.uw.edu.pl/mapa-tygodnia-uchodzcy-z-ukrainy-od-poczatku-wojny-do-konca-marca/ (data dostępu: 18.01.2023).
Giddens, A. (1990). The Consequences of Modernity. Polity Press.
Gilpin, R. (2001). Global Political Economy: Understanding the International Economic Order. Princeton University Press.
Grzybowska, A. (2013). Globalizacja – szanse i zagrożenia. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 139, 10–19.
GUS. (2020). Sytuacja demograficzna Polski do 2019 r. Migracje zagraniczne ludności w latach 2000–2019. Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2021a). Rocznik Statystyczny Handlu Zagranicznego. Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2021b). Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2020/2021 (wyniki wstępne). Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2023). Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2022/2023 (wyniki wstępne). Główny Urząd Statystyczny.
Jaroszewicz, M. (2015). Kryzysowa migracja Ukraińców. Komentarze OSW, 187.
Kępka, A. i Pająk, N. (2022). Wpływ wojny w Ukrainie na wysokość inflacji w Polsce. Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne, 1(4), 59–72. https://doi.org/10.24136/sepia.2022.020
KOF Globalisation Index. (2022). Pobrane z: https://kof.ethz.ch/en/forecasts-and-indicators/indicators/kof-globalisation-index.html (data dostępu: 5.01.2023).
Maśloch, P. (2005). Globalizacja i jej wpływ na rozwój współczesnej cywilizacji. Przesiębiorczość – Edukacja, 1, 17–26.
Matkowska, M. (2011). Współczesne problemy migracji w Polsce. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 24, 89–102.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych. (2020). Misje dyplomatyczne, urzędy konsularne i organizacje międzynarodowe w Polsce. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/misje-dyplomatyczne-urzedy-konsularne-i-organizacje-miedzynarodowe-w-polsce (data dostępu: 13.01.2023).
Narodowy Bank Polski. (2017). Międzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski w 2016 r.
Narodowy Bank Polski. (2021). Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za IV kwartał 2020 r.
Narodowy Bank Polski. (2023). Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za IV kwartał 2022 r.
Nowak, A. Z. (2018). Jaka przyszłość globalnej gospodarki? W: J. Y. Lin, A. Z. Nowak (red.), Nowa polityka strukturalna w warunkach otwartej gospodarki rynkowej. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Olszewska-Łabędź, B. (2022). Wyzwania systemu edukacji w Polsce wobec ataku Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Humanistic Corpus, 47, 122–127.
Our World in Data. (2022). Pobrane z: https://ourworldindata.org/grapher/civil-liberties-score-fh?tab=chart&country=~POL (data dostępu: 9.09.2023).
Polski Instytut Ekonomiczny. (2023a). Nowe oblicze globalnego handlu. Czy mamy do czynienia z reshoringiem? Pobrane z: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2023/04/Nowe-oblicze-globalnego-handlu.pdf (data dostępu: 9.09.2023).
Polski Instytut Ekonomiczny. (2023b). O 134 proc. wzrosła wartość BIZ w krajach rozwiniętych w 2021 r. Pobrane z: https://pie.net.pl/o-134-proc-wzrosla-wartosc-biz-w-krajach-rozwinietych-w-2021-r/ (data dostępu: 9.09.2023).
Przystupa, J. (2013). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce według danych Narodowego Banku Polskiego. W: Inwestycje zagraniczne w Polsce 2011–2013 (s. 7–21). Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur.
Reporters without Borders. (2022). Pobrane z: https://rsf.org/en/index (data dostępu: 9.09.2023).
Rosińska-Bukowska, M. (2014). Procesy globalizacji i ich wpływ na gospodarkę żywnościową i rolnictwo – przez pryzmat działalności korporacji transnarodowych. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego, 14(1), 97–107. https://doi.org/10.22630/prs.2014.14.1.10
Staszewska, A. (2022). Zarządzanie kryzysem w turystyce podczas pandemii COVID-19. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania GWSH, 17, 100–109. https://doi.org/10.53259/2022.17.11
Ślęzak, E. (2018). Globalizacja a mobilność. W: B. Szopa, E. Ślęzak (red.), Społeczne aspekty globalizacji. PWE.
Ślęzak, E. (2021). Współczesne państwo narodowe a globalizacja w świetle pandemii SARS-CoV-2. W: E. Ślęzak, D. Choroś-Mrozowska, M. Michorowski (red.), Od gospodarstwa domowego do gospodarki globalnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Urząd do Spraw Cudzoziemców. (2023). Obywatele Ukrainy w Polsce – aktualne dane migracyjne. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/udsc/obywatele-ukrainy-w-polsce--aktualne-dane-migracyjne (data dostępu: 9.09.2023).
Wąsiński, M. i Wnukowski, D. (2020). Skutki pandemii dla gospodarki światowej. W: P. Sasnal (red.), Raport PISM: Konsekwencje pandemii COVID-19 dla stosunków międzynarodowych (s. 35–39). Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
Wojtaszak, A. (2022). Główne determinanty migracji zarobkowych Polaków do państw Unii Europejskiej po 2004 roku i ich następstwa. Acta Politica Polonica, 2(54), 175–186.
World Bank Open Data. (2022). Pobrane z: https://data.worldbank.org (data dostępu: 9.09.2023).
Downloads
Published
Versions
- 09-09-2024 (3)
- 27-08-2024 (2)
- 01-07-2024 (1)
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Authors & Krakow University of Economics
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
