Służebna rola banków w polskiej gospodarce

Abstrakt

Banki, jako instytucje zaufania publicznego, zawsze pełniły i będą pełnić kluczową funkcję w gospodarce rynkowej każdego kraju. W ciągu wieków ulegały one swoistej ewolucji, co prowadziło także do rozszerzenia zakresu świadczonych przez nie czynności bankowych. Z podmiotów zajmujących się pierwotnie pożyczaniem środków pieniężnych przekształciły się w prężnie działające konglomeraty świadczące swoje usługi niemal w każdym obszarze rynku finansowego. Stały się one podmiotami, których głównym celem jest maksymalizacja zysku dla akcjonariuszy. Ten czysto ekonomiczny cel działania przysłania coraz częściej postulowaną od wielu lat ideę społecznej odpowiedzialności banków za losy krajowej gospodarki narodowej. Banki, otrzymując darmowe licencje od instytucji nadzorczej, zostały obdarzone specjalnym przywilejem pozyskiwania środków pieniężnych społeczeństwa, gromadzenia ich i zarządzania nimi. Przywilej ten wiąże się z powinnością działania nie tylko dla własnych korzyści ekonomicznych, ale także, o ile nie przede wszystkim, dla wzrostu dobrobytu kraju, w którym prowadzą działalność bankową, i jego mieszkańców. Z tak sformułowaną tezą wiąże się następujące pytanie badawcze: czy można zmierzyć tę służebną rolę banków w gospodarce, a jeśli tak, to w jaki sposób? Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie propozycji miary oceny gospodarczej służebności banku.