Rozwój teorii internacjonalizacji przedsiębiorstwa w naukach ekonomicznych
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2019.0979.0102Słowa kluczowe:
internacjonalizacja przedsiębiorstw, teoria internacjonalizacji, modele internacjonalizacji, przedsiębiorczość międzynarodowaAbstrakt
Głównym celem artykułu jest określenie charakteru rozwoju teorii internacjonalizacji, czyli określenie tego, czy jest on ewolucyjny, czy rewolucyjny. Opisano podstawowe nurty badawcze, a w ich ramach – ważniejsze koncepcje dotyczące umiędzynarodowienia przedsiębiorstw. Celem pracy jest również ukazanie związków pomiędzy wybranymi konwencjami teorii internacjonalizacji przedsiębiorstw. W artykule wykazano, że rozwój teorii internacjonalizacji przedsiębiorstw ma charakter ewolucyjny z uwagi na komplementarność nurtów badawczych wyodrębnionych na przestrzeni ostatnich lat, w których wykorzystywane są elementy charakterystyczne dla wcześniejszych perspektyw badawczych.
Pobrania
Bibliografia
Ahokangas P. (1998), Internationalisation and Resources: An Analysis of Processes in Nordic SMEs, Universitas Wasaensis, Vaasa.
Barney J. (1991), Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, „Journal of Management”, vol. 17, nr 1, https://doi.org/10.1177/014920639101700108. DOI: https://doi.org/10.1177/014920639101700108
Chandra Y., Wilkinson I.F. (2017), Firm Internationalization from a Network-centric Complex-systems Perspective, „Journal of World Business”, vol. 52, nr 5, https://doi.org/10.1016/j.jwb.2017.06.001. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jwb.2017.06.001
Costa E., Soares A.L., Pinho de Sousa J. (2017), Institutional Networks for Supporting the Internationalisation of SMEs: The Case of Industrial Business Associations, „Journal of Business and Industrial Marketing”, vol. 32, nr 8, https://doi.org/10.1108/jbim-03-2017-0067. DOI: https://doi.org/10.1108/JBIM-03-2017-0067
Coviello N., Munro H. (1997), Network Relationships and the Internationalisation Process of Small Software Firms, „International Business Review”, vol. 6, nr 4, https://doi.org/10.1016/s0969-5931(97)00010-3. DOI: https://doi.org/10.1016/S0969-5931(97)00010-3
Czakon W. (2010), Zasobowa teoria firmy w krzywym zwierciadle, „Przegląd Organizacji”, nr 4. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2010.04.02
Daszkiewicz N. (2004), Internacjonalizacja małych i średnich przedsiębiorstw we współczesnej gospodarce, Scientific Publishing Group, Gdańsk.
Daszkiewicz N. (2015), Internacjonalizacja przedsiębiorstw z branż high-tech, „Problemy Zarządzania”, vol. 13, nr 4(56), https://doi.org/10.7172/1644-9584.56.4. DOI: https://doi.org/10.7172/1644-9584.56.4
Daszkiewicz N. (2016), Internacjonalizacja przedsiębiorstw działających w branżach high-tech, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Daszkiewicz N., Wach K. (2013), Małe i średnie przedsiębiorstwa na rynkach międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Dominguez N., Mayrhofer U. (2017), Internationalization Stages of Traditional SMEs: Increasing, Decreasing and Re-increasing Commitment to Foreign Markets, „International Business Review”, vol. 26, nr 6, https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2017.03.010. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2017.03.010
Emerging Exporters: Australia’s High Value-added Manufacturing Exporters (1993), McKinsey and Co., Australian Manufacturing Council, Melbourne.
Etemad H. (2004), International Entrepreneurship as a Dynamic Adaptive System: Towards a Grounded Theory, „Journal of International Entrepreneurship”, vol. 2, nr 1–2, https://doi.org/10.1023/b:jien.0000026905.90552.b5. DOI: https://doi.org/10.1023/B:JIEN.0000026905.90552.b5
Fudaliński J. (2015), Risk Taking Propensity and Firm Internationalisation Process, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 3, nr 2, https://doi.org/10.15678/eber.2015.030207. DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2015.030207
Gorynia M., Jankowska B. (2007), Teorie internacjonalizacji, „Gospodarka Narodowa”, nr 10, https://doi.org/10.33119/gn/101377. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/101377
Hilmersson M., Johanson M., Lundberg H., Papaioannou S. (2017), Time, Temporality, and Internationalization: The Relationship among Point in Time of, Time to, and Speed of International Expansion, „Journal of International Marketing”, vol. 25, nr 1, https://doi.org/10.1509/jim.16.0013. DOI: https://doi.org/10.1509/jim.16.0013
Hymer S. (1976), The International Operations of National Firms: A Study of Direct Foreign Investment, The MIT Press, Cambridge, MA.
Johanson J., Vahlne J.E. (1977), The Internationalization Process of the Firm: A Model of Knowledge Development and Increasing Foreign Market Commitments, „Journal of International Business Studies”, vol. 8, nr 1, https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490676. DOI: https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490676
Johanson J., Vahlne J.E. (2009), The Uppsala Internationalization Process Model Revisited: From Liability of Foreignness to Liability of Outsidership, „Journal of International Business Studies”, vol. 40, nr 9, https://doi.org/10.1057/jibs.2009.24. DOI: https://doi.org/10.1057/jibs.2009.24
Johanson J., Wiedersheim-Paul F. (1975), The Internationalization of the Firm: Four Swedish Cases, „Journal of Management Studies”, vol. 12, nr 3, https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.1975.tb00514.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.1975.tb00514.x
Jones M.V., Coviello N.E. (2005), Internationalisation: Conceptualising an Entrepreneurial Process of Behaviour in Time, „Journal of International Business Studies”, vol. 36, nr 3, https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8400138. DOI: https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8400138
Jones M.V., Coviello N., Tang Y.K. (2011), International Entrepreneurship Research (1989–2009): A Domain Ontology and Thematic Analysis, „Journal of Business Venturing”, vol. 26, nr 6, https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2011.04.001. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2011.04.001
Karasiewicz G. (2013), Marketingowe strategie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. Podejście holistyczne, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Kim J.U., Aguilera R.V. (2015), The World is Spiky: An Internationalization Framework for A Semi-globalized World, „Global Strategy Journal”, vol. 5, nr 2, https://doi.org/10.1002/gsj.1094. DOI: https://doi.org/10.1002/gsj.1094
Kraśnicka T. (2012), Przedsiębiorczość międzynarodowa jako odrębny obszar badań (w:) Przedsiębiorczość międzynarodowa. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. T. Kraśnicka, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Krzewicki P. (2016), Teoretyczne i empiryczne aspekty internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw, „Studia i Materiały”, vol. 2, nr 22, https://doi.org/10.7172/1733-9758.2016.22.13. DOI: https://doi.org/10.7172/1733-9758.2016.22.13
Linder S.B. (1961), An Essay on Trade and Transformation, Almquista & Wiksell, Stockholm.
Majzel A., Byczkowska M. (2016), Wiedza w procesie internacjonalizacji przedsiębiorstw, „Studies and Proceedings of Polish Association for Knowledge Management”, nr 81.
Mtigwe B. (2006), Theoretical Milestones in International Business: The Journey to International Entrepreneurship Theory, „Journal of International Entrepreneurship”, vol. 4, nr 1, https://doi.org/10.1007/s10843-006-5872-5. DOI: https://doi.org/10.1007/s10843-006-5872-5
Oparaocha G.O. (2015), SMEs and International Entrepreneurship: An Institutional Network Perspective, „International Business Review”, vol. 24, nr 5, https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2015.03.007. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2015.03.007
Oviatt B.M., McDougall P.P. (1994), Toward a Theory of International New Ventures, „Journal of International Business Studies”, vol. 25, nr 1, https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490193. DOI: https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490193
Posner M.V. (1961), International Trade and Technical Change, „Oxford Economic Papers”, vol. 13, nr 3, https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.oep.a040877. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.oep.a040877
Przybylska K. (2013), Born global. Nowa generacja małych przedsiębiorstw, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Rugman A.M., Verbeke A., Nguyen Q.T. (2011), Fifty Years of International Business Theory and Beyond, „Management International Review”, vol. 51, nr 6, https://doi.org/10.1007/s11575-011-0102-3. DOI: https://doi.org/10.1007/s11575-011-0102-3
Ruzzier M., Hisrich R.D., Antoncic B. (2006), SME Internationalization Research: Past, Present, and Future, „Journal of Small Business and Enterprise Development”, vol. 13, nr 4, https://doi.org/10.1108/14626000610705705. DOI: https://doi.org/10.1108/14626000610705705
Rynarzewski T., Zielińska-Głębocka A. (2008), Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria wymiany i polityki handlu międzynarodowgo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Rymarczyk J. (2004), Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.
Vernon R. (1966), International Investment and International Trade in the Product Cycle, „The Quarterly Journal of Economics”, vol. 80, nr 2, https://doi.org/10.2307/1880689. DOI: https://doi.org/10.2307/1880689
Wach K. (2012a), Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Wach K. (2012b), Wybrane modele internacjonalizacji przedsiębiorstw bazujące na wiedzy (w:) Innowacyjność i wiedza we współczesnym handlu międzynarodowym, red. S. Wydymus, M. Maciejewski, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Wach K. (2014), Theoretical Framework of the Firm-level Internationalisation in Business Studies (w:) Patterns of Business Internationalisation in Visegrad Countries: In Search for Regional Specifics, red. A. Duréndez, K. Wach, Universidad Politécnica de Cartagena, Cartagena.
Wach K. (2015), Incremental versus Rapid Internationalisation of Firms: Results of Exploratory Investigation from Poland, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 3, nr 4, https://doi.org/10.15678/eber.2015.030403. DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2015.030403
Wach K. (2017), Ewolucja uppsalskiego modelu internacjonalizacji przedsiębiorstwa: w kierunku nielinearności procesu umiędzynarodowienia (w:) Handel zagraniczny i biznes międzynarodowy we współczesnej gospodarce, red. M. Maciejewski, K. Wach, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
Welch L.S., Luostarinen R. (1988), Internationalization: Evolution of a Concept, „Journal of General Management”, vol. 14, nr 2, https://doi.org/10.1177/030630708801400203. DOI: https://doi.org/10.1177/030630708801400203
Wiklund J. (1996), Theoretical Perspectives in Research on Firm Growth, materiały konferencyjne, RENT X, Brussels.
Witek-Hajduk M.K. (2010), Strategie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw w warunkach akcesji Polski do Unii Europejskiej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Zachowanie przedsiębiorstwa w procesie internacjonalizacji. Podejście sieciowe (2009), red. K. Fonfara, PWE, Warszawa.
Zahra S.A., George G. (2002), Absorptive Capacity: A Review, Reconceptualization, and Extension, „Academy of Management Review”, vol. 27, nr 2, https://doi.org/10.5465/amr.2002.6587995. DOI: https://doi.org/10.2307/4134351
Zielińska-Głębocka A. (2012), Współczesna gospodarka światowa. Przemiany, innowacje, kryzysy, rozwiązania regionalne, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
