Forma prezentacji informacji w sprawozdaniach finansowych a ich użyteczność – przegląd wybranych badań
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0974.0203Słowa kluczowe:
użyteczność sprawozdania finansowego, forma prezentacji sprawozdań finansowych, agregacja i dezagregacja elementów sprawozdań finansowych, założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowejAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie wskazywanych w literaturze przedmiotu argumentów dotyczących wpływu sposobu prezentacji sprawozdań finansowych na ich użyteczność. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w opracowaniu jest analiza krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu oraz prezentowanych w niej badań empirycznych innych autorów. W większości przypadków badania i opinie, które są przedmiotem analizy, odnoszą się do sposobów prezentacji sprawozdania finansowego wymaganych przez polską ustawę o rachunkowości, MSR/MSSF oraz US GAAP. Jako jeden z istotnych obszarów formy prezentacji wyróżniono m.in. poziom agregacji i dezagregacji informacji sprawozdawczej. Kolejnym aspektem formy prezentacji przedstawionym w artykule są założenia projektu standardu opracowanego wspólnie przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) i Radę Standardów Rachunkowości Finansowej (FASB), dotyczącego ujednolicenia prezentacji poszczególnych części sprawozdania finansowego i jego potencjalne oddziaływanie na użyteczność tego sprawozdania. Analiza wyników badań innych autorów oraz opinii dostarcza argumentów potwierdzających główną tezę, że forma prezentacji ma wpływ na użyteczność sprawozdania finansowego.
Pobrania
Bibliografia
Acton D. (2009), Am Explanation of Financial Analysis Using The FASB’s Preliminary Views on Financial Statement Presentation, „Journal of Business & Economics Research”, vol. 7, nr 10, https://doi.org/10.19030/jber.v7i10.2348. DOI: https://doi.org/10.19030/jber.v7i10.2348
Ahmed A.S., Kilic E., Lobo G.J. (2006), Does Recognition versus Disclosure Matter? Evidence from Value Relevance of Banks’ Recognized and Disclosed Derivative Financial Instruments, „The Accounting Review”, vol. 81, https://doi.org/10.2308/accr.2006.81.3.567. DOI: https://doi.org/10.2308/accr.2006.81.3.567
Andrzejewski M., Maślanka T. (2016), An Informative Function of Cash Flow Accounts on an Example of the Listed Companies in the Construction Branch (w:) Medzinarodna vedecka konferencia „Rozvoj Euroregionu Beskydy IX” spolecensko-ekonomicke podmienky v regionoch v novom programovom obdobi EU: ekonomika – manazment – bezpecnost, red. J. Stofkova, Zilinska Univerzita v Zilinia.
Barth M., Clinch G., Shibano T. (2003), Market Effects of Recognition and Disclosure, „Journal of Accounting Research”, vol. 41, nr 4, https://doi.org/10.1111/1475-679x.00117. DOI: https://doi.org/10.1111/1475-679X.00117
Bek-Gaik B. (2013), Sprawozdawczy wymiar rachunku wyników w warunkach globalnego rynku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-891-2
Bradshaw M., Callahan C., Ciesielski J., Gordon E., Kohlbeck M., Hodder L., Hopkins P.E., Laux R., McVay S., Stober T., Stocken P., Yohn T.Y. (2010), The American Accounting Association’s Financial Reporting Policy Committee’s Response to the Preliminary Views on Financial Statement Presentation, „Accounting Horizons”, vol. 24, nr 2, https://doi.org/10.2308/acch.2010.24.2.279. DOI: https://doi.org/10.2308/acch.2010.24.2.279
Bratten B., Choudhary P., Schipper K. (2013), Evidence That Market Participants Assess Recognized and Disclosed Items Similarly when Reliability is Not an Issue, „The Accounting Review”, vol. 88, nr 4, https://doi.org/10.2308/accr-50421. DOI: https://doi.org/10.2308/accr-50421
Buk H. (2011), Sprawozdanie z całkowitych dochodów w świetle koncepcji zachowania kapitału (w:) Sprawozdawczość i rewizja finansowa – kierunki zmian, red. B. Micherda, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Cain A. (2008), IASB and FASB Propose New Objectives for Financial Statement Presentation, „Internal Auditor”, December.
Choi B., Collins D., Johnson W.B. (1997), Valuation Implications of Reliability Differences: The Case of Nonpension Postretirement Benefit Obligation, „The Accounting Review”, vol. 72, nr 3.
Choudhary P. (2011), Evidence on Differences between Recognition and Disclosure: A Comparison of Inputs to Estimate Fair Values of Employee Stock Options, „Journal of Accounting and Economics”, vol. 51, nr 1–2, https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2010.09.004. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2010.09.004
Cong Y. (2008), Relationship between Industry Characteristics of Firms and Their Financial Statement Presentation Formats: An Empirical Study in the United States, „International Journal of Management”, vol. 25, nr 1.
Czubakowska K. (1989), Kierunki przeobrażeń rachunku wyników, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach”, nr 1.
Davis-Friday P.Y., Folami L.B., Liu C.S., Mittelstaedt H.F. (1999), The Value Relevance of Financial Statement Recognition versus Disclosure: Evidence from SFAS No. 106, „The Accounting Review”, vol. 74, nr 4. DOI: https://doi.org/10.2308/accr.1999.74.4.403
Davis-Friday P.Y., Liu C., Mittelstaedt H.F. (2004), Recognition and Disclosure Reliability: Evidence from SFAS No. 106, „Contemporary Accounting Research”, vol. 21, nr 2, https://doi.org/10.1506/t0vc-q15y-w5qv-4ukq. DOI: https://doi.org/10.1506/T0VC-Q15Y-W5QV-4UKQ
DiFabio Ch. (2009), Extreme Makeover for Financial Statements, „Financial Executive”, April.
Giacomino D.E., Akers M.D. (2010), Proposed Financial Statement Changes: Reactions to the FASB-IASB Discussion Paper, „Journal of Business & Economics Research”, vol. 8, nr 7, https://doi.org/10.19030/jber.v8i7.743. DOI: https://doi.org/10.19030/jber.v8i7.743
Gierusz J. (2005), Koszty i przychody w świetle nadrzędnych zasad rachunkowości, ODDK, Gdańsk.
Gierusz J. (2010), Ocena przygotowanego przez IASB i FASB projektu sprawozdania finansowego, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 56, nr 112.
Goncharov I., Hodgson A. (2011), Measuring and Reporting Income in Europe, „Journal of International Accounting Research”, vol. 10, nr 1, https://doi.org/10.2308/jiar.2011.10.1.27. DOI: https://doi.org/10.2308/jiar.2011.10.1.27
Grabiński K. (2012), Sprawozdanie z zysku całkowitego a bieżący zysk operacyjny – użyteczność decyzyjna w świetle badań naukowych, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 66, nr 122.
Grabiński K., Kędzior M. (2007), Bilanse według ustawy o rachunkowości i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, „Rachunkowość”, vol. 11.
Grabiński K., Kędzior M., Krasodomska J. (2014), Współczesna rachunkowość na rynkach kapitałowych, Difin, Warszawa.
Górska A., Parkitna A. (2010), Propozycja modyfikacji wariantu porównawczego rachunku zysków i strat w zakresie pozycji zrównanych z przychodami, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 57, nr 113.
Heino H., Fontana A. (2011), Analyzing Financial Statements after Converging International Financial Reporting Standards and Us Financial Accounting Standards for Publicly Traded Companies in the USA, „Academy of Accounting & Financial Studies Journal”, vol. 15, nr 2.
Henry E., Holzmann O.J. (2008), Financial Statement Presentation, „The Journal of Corporate Accounting & Finance”, November/December, https://doi.org/10.1002/jcaf.20455. DOI: https://doi.org/10.1002/jcaf.20455
Hirst D.E., Hopkins P.E. (1998), Comprehensive Income Reporting and Analysts’ Valuation Judgments, „Journal of Accounting Research”, vol. 36, https://doi.org/10.2307/2491306. DOI: https://doi.org/10.2307/2491306
Klimczak K.M. (2011), Market Reaction to Mandatory IFRS Adoption: Evidence from Poland, „Accounting and Management Information Systems”, vol. 10, nr 2.
Lennard A. (2007), Stewardship and the Objectives of Financial Statements: A Comment on IASB’s Preliminary Views on an Improved Conceptual Framework for Financial Reporting: The Objective of Financial Reporting and Qualitative Characteristics of Decision-Useful Financial Reporting Information, „Accounting in Europe”, vol. 4, nr 1, https://doi.org/10.1080/17449480701308774. DOI: https://doi.org/10.1080/17449480701308774
Lev B. (1968), The Aggregation Problem in Financial Statements: An Informational Approach, „Journal of Accounting Research”, vol. 6, nr 2, https://doi.org/10.2307/ 2490239. DOI: https://doi.org/10.2307/2490239
Luty Z. (2010), Kierunki zmian sprawozdawczości finansowej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 56, nr 112.
Łazarowicz E. (2016), Dyskusja wokół celu sprawozdawczości finansowej opartej na Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 87, nr 143.
Masztalerz M. (2010), Użyteczność sprawozdań finansowych dla inwestorów giełdowych w świetle finansów klasycznych i behawioralnych, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 57, nr 113.
Maślanka T. (2004), Rachunek przepływów pieniężnych jako źródło informacji o przedsiębiorstwie (w:) Nauki finansowe wobec współczesnych problemów gospodarki polskiej, red. Z. Dresler, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków.
McClain G., McLelland A.J. (2008), Shaking Up Financial Statement Presentation. An Early Look at the FASB and IASB Financial Statement Project, „Journal of Accountancy”, November.
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (2011), International Accounting Standard Board, IFRS Foundation, London.
Moehrle S., Stober T., Jamal K., Bloomfield R., Christensen T.E., Colson R.H., Ohlson J., Penman S., Sunder S., Watts R.L. (2010), Response to the Financial Accounting Standards Board’s and the International Accounting Standard Board’s Joint Discussion Paper Entitled Preliminary Views on Financial Statement Presentation, „Accounting Horizons”, vol. 24, nr 1, https://doi.org/10.2308/acch.2010.24.1.149. DOI: https://doi.org/10.2308/acch.2010.24.1.149
Oliver K. (2014), Balance Sheet Presentation under IAS 1 and US GAAP, Grand Valley State University, https://scholarworks.gvsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1336&context=honorsprojects (data dostępu: styczeń 2018).
Pacter, P. (2013), What Have IASB and FASB Convergence Efforts Achieved?, „Journal of Accountancy”, vol. 215, nr 2.
Pounder B. (2008), Financial Statements Unlike Any You’ve Seen, „Strategic Finance”, November.
Prezentacja sprawozdań finansowych – ocena EFRAG (2010), materiały konferencji nt. „Prezentacja sprawozdań finansowych” (Warszawa, 26 listopada 2010 r.), IASB, Komitet Standardów Rachunkowości, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
Ragland L., Reck J.L. (2016), The Effects of the Method Used to Present A Complex Item on the Face of a Financial Statement on Nonprofessional Investors’ Judgments, „Advances in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting”, vol. 34, https://doi.org/10.1016/j.adiac.2016.07.006. DOI: https://doi.org/10.1016/j.adiac.2016.07.006
Riedl E., Srinivasan S. (2010), Signaling Firm Performance through Financial Statement Presentation: An Analysis Using Special Items, „Contemporary Accounting Research”, vol. 27, nr 1, https://doi.org/10.1111/j.1911-3846.2010.01009.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1911-3846.2010.01010_8.x
Rivera A.R.L. i in. (2014), IASB and FASB Convergence Project: Where Are They Now? (w:) Global Conference on Business & Finance Proceedings, vol. 9, nr 1, Institute for Business & Finance Research.
Staff Draft Implementation Guidance (2010), IASB, 1 July, London.
Shough S. (2009), What the CPA’s Think about the Proposed Financial Statement Presentation, „Journal of Business & Economics Research”, vol. 7, nr 11, https://doi.org/ 10.19030/jber.v7i11.2359. DOI: https://doi.org/10.19030/jber.v7i11.2359
Walińska E. (2009), Bilans jako fundament sprawozdawczości finansowej, Oficyna Wydawnicza Wolters Kluwer Business, Warszawa.
Walińska E. (2010), Bilans – propozycje nowej formuły sprawozdawczej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowosci”, vol. 56, nr 112.
Ward S.P., Ward D.R. (2013), A Proposed New Vision for Financial Statements: A Primer for Non-Financial Executives, „Business Studies Journal”, vol. 5, nr 1.
Ward S.P., Ward D.R., Deck A.B. (2012), Financial Statement Presentation: A Sneak Peak at the Proposed Format, „Journal of Business and Accounting”, vol. 5, nr 1.
Wiedman C., Wier H. (2004), The Market Value Implications of Post-retirement Benefit Plans and Plan Surpluses – Canadian Evidence, „Canadian Journal of Administrative Sciences”, vol. 21, https://doi.org/10.1111/j.1936-4490.2004.tb00338.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1936-4490.2004.tb00338.x
Winiarska K. (1994), Rachunek kosztów i wyników w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi, „Rozprawy i Studia Uniwersytetu Szczecińskiego”, t. (CCXXXIX) 165, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Wójtowicz P. (2009), Czy wynik całościowy jest potrzebny rynkowi kapitałowemu? (w:) Rachunkowość w procesie tworzenia wartości przedsiębiorstwa, red. I. Sobańska, T. Wnuk-Pel, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Wójtowicz, T. (2015), Aspekty praktyczne użyteczności sprawozdań finansowych, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 82, nr 138, https://doi.org/10.5604/ 16414381.1155823. DOI: https://doi.org/10.5604/16414381.1155823
Zasiewska K. (2011), Koncepcja podatkowego rachunku zysków i strat. Artykuł dyskusyjny, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 64, nr 12.
