Zadłużanie się jednostek samorządu terytorialnego w Polsce – stan i perspektywy
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0973.0109Słowa kluczowe:
dług jednostki samorządu terytorialnego, reguły fiskalne, indywidualny wskaźnik zadłużenia, niestandardowe instrumenty finansoweAbstrakt
Wprowadzony w 2014 r. indywidualny wskaźnik zadłużenia dla jednostek samorządu terytorialnego stanowi narzędzie zapewniania bezpieczeństwa finansowego JST, a także uwzględnia indywidualne zdolności każdej JST do regulowania zobowiązań. Jego konstrukcja jest jednak krytykowana, a Ministerstwo Finansów zapowiada jego modyfikację. Celem artykułu jest wskazanie problemów związanych z zadłużeniem jednostek samorządu terytorialnego w Polsce po 2013 r. Poruszono zagadnienia dotyczące reguł fiskalnych dla jednostek samorządu terytorialnego, skuteczności funkcjonujących rozwiązań prawnych w zakresie ograniczania zadłużenia oraz absorpcji środków unijnych.
Pobrania
Bibliografia
Bem A., Daszyńska-Żygadło K., Skica T. (2015), Wpływ indywidualnego wskaźnika zadłużenia na możliwość absorpcji długu przez jednostki samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny”, nr 5.
Budner-Iwanicka L. (2017), Niestandardowe instrumenty finansowania potrzeb budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do ograniczeń samodzielności finansowej w zakresie zadłużania się tych jednostek, „Finanse Komunalne”, nr 11.
Cyrankiewicz M. (2014), Pułapka indywidualnego wskaźnika zadłużenia, http://prawo.rp.pl/artykul/1114479.html (data dostępu: 25.08.2017).
Dylewski M. (2015), Potencjał finansowy jednostek samorządu terytorialnego u progu nowej perspektywy finansowej, „Finanse Komunalne”, nr 1.
Dylewski M. (2017), Finansowanie zwrotne w JST – dylematy i ograniczenia, „Finanse Komunalne”, nr 11.
Filipiak B. (2008), Strategie finansowe jednostek samorządu terytorialnego, PWE, Warszawa.
Fitch: w latach 2016-17 JST osiągną nadwyżkę na poziomie 11-12 proc. dochodów (2016), http://www.bankier.pl/wiadomosc/Fitch-w-latach-2016-17-JST-osiagnanadwyzke-na-poziomie-11-12-proc-dochodow-3475208.html (data dostępu: 25.08.2017).
Gniadkowski A. (2017), Projekt Ministerstwa Finansów: koniec obchodzenia limitów zadłużenia, http://www.wspolnota.org.pl/aktualnosci/aktualnosc/projekt-ministerstwa-finansow-koniec-obchodzenia-limitow-zadluzenia/ (data dostępu: 27.08.2017).
Gonet W. (2008), Wielkość maksymalnego zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w projekcie nowej ustawy o finansach publicznych, „Finanse Komunalne”, nr 11.
Jastrzębska M. (2017), Uwarunkowania wyboru instrumentów finansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne”, nr 10.
Kornberger-Sokołowska E. (2015), Wskaźnik zadłużenia a uwarunkowania funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego w warunkach zmiennej koniunktury gospodarczej, „Finanse Komunalne”, nr 1–2.
Krawczyk R.P. (2016), Problem skuteczności rozwiązań prawnych zapobiegających nadmiernemu zadłużaniu się samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne”, nr 12.
Leksykon budżetowy (2017), hasło: nadwyżka operacyjna, http://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/BASLeksykon.xsp?id=2D5E0A6C5F69F133C1257A61042B090&litera=N (data dostępu: 26.08.2017).
Ładysz I. (2013), Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, http://www.pte.pl/kongres/referaty/Ladysz%20Iwona/%C5%81adysz%20Iwona%20-%20ZAD%C5%81U%C5%BBENIE%20JEDNOSTEK%20SAMORZ%C4%84DU%20TERYTORIALNEGO%20W%20POLSCE.pdf (data dostępu: 24.08.2017).
Marchewka-Bartkowiak K., Wiśniewski M. (2012), Indywidualny wskaźnik zadłużenia JST – ocena krytyczna i propozycje zmian, „Analizy BAS”, nr 21(88).
Miemiec W., Sawicka K., Miemiec M. (2013), Prawo finansów publicznych sektora samorządowego, Wolters Kluwer, Warszawa.
Niestandardowe instrumenty finansowania potrzeb budżetowych jednostek samorządu terytorialnego (2016), Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Łódź, https://www.rio.gov.pl/modules/Uploader/upload/kr_rio_20160122_niestandard_instr_finans_potrz_jst.pdf (data dostępu: 1.08.2017).
NIK o zadłużaniu samorządów w tzw. parabankach (2016), https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-zadluzaniu-samorzadow-w-tzw-parabankach.html (data dostępu: 1.09.2017).
Poniatowicz M. (2011a), Dobry dług versus zły dług, czyli o specyfice zadłużenia sektora samorządowego (w:) Ekonomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, red. J. Szołno-Koguc, A. Pomorska, Wolters Kluwer, Warszawa.
Poniatowicz M. (2011b), Kryzys zadłużenia sektora samorządowego w Polsce – czy jest realny?, Prezentacja przygotowana na Samorządowe Forum Kapitału i Finansów, Warszawa, http://www.samorzadoweforum.pl/2011/Prezentacje/IXSFKiF/Marzanna_Poniatowicz.pdf (data dostępu: 31.01.2018).
Program „Rodzina 500+” znacznie wpłynie na finanse JST (2017), INC Rating, http://incrating.pl/program-rodzina-500-znacznie-wplynie-finanse-jst/ (data dostępu: 10.09.2017).
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, Dz.U. nr 298, poz. 1767.
Siwek K. (2016), Zasada zrównoważonego budżetu bieżącego a efektywność wykorzystania wolnych środków i nadwyżki z lat ubiegłych w budżetach jednostek samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny”, nr 11.
Sprawozdanie z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego w 2014 r. (2015), Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Warszawa.
Sprawozdanie z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego w 2015 r. (2016), Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Warszawa.
Sprawozdanie z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego w 2016 r. (2017), Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Warszawa.
Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego (2015), Rada Ministrów, Warszawa.
Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego (2016), Rada Ministrów, Warszawa.
Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego (2017), Rada Ministrów, Warszawa.
Tartanus-Oryszczak M. (2014), Indywidualny wskaźnik zadłużenia samorządów terytorialnych – znaczenie dla dalszego rozwoju i propozycja korekty, „Finanse Komunalne”, nr 1–2.
Tyniewicki M. (2013), Obowiązywanie i przestrzeganie indywidualnego wskaźnika zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego z art. 243 ustawy o finansach publicznych (wybrane problemy) (w:) Wybrane aspekty prawne utrzymania czystości i porządku w gminie oraz zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, red. D. Szafrański, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy (2014), red. H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 249, poz. 2104, z późn. zm.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 157, poz. 1240, z późn. zm.
Wpływ operacji finansowych stosowanych przez wybrane jednostki samorządu terytorialnego na ich sytuację finansową. Informacja o wynikach kontroli (2016), Najwyższa Izba Kontroli, Departament Budżetu i Finansów, Warszawa.
Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych IV Kw/2014 (2015), Biuletyn Kwartalny, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych IV Kw/2015 (2016), Biuletyn Kwartalny, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych IV Kw/2016 (2017), Biuletyn Kwartalny, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych II Kw/2017 (2017), Biuletyn Kwartalny, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
