Społeczna odpowiedzialność biznesu – perspektywa krytyczna
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0953.0505Słowa kluczowe:
społeczna odpowiedzialność biznesu, Hayek, korporacyjne obywatelstwo, korporacyjny zrównoważony rozwójAbstrakt
Przez wiele lat koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu zyskiwała na znaczeniu. Stała się przedmiotem debaty zarówno w kręgach akademickich, jak i biznesowych. Idea, zgodnie z którą przedsiębiorstwa mają powinności względem społeczeństwa wykraczające poza odpowiedzialność natury ekonomicznej i prawnej, jest pociągająca, ale również zwodnicza i ryzykowna. Celem artykułu jest krytyczna ocena koncepcji CSR z perspektywy ekonomicznej. W warstwie teoretycznej idea ta może być postrzegana jako naiwne stanowisko, sprzeczne z ograniczeniami wyznaczanymi przez ekonomiczną racjonalność. Ponadto działalność korporacji dostarcza argumentów na wsparcie takiego stanowiska. W rzeczywistości CSR staje się często maską, służącą ukrywaniu przez korporacje ich działań maksymalizujących korzyści ekonomiczne. W związku z tym korporacje mają skłonność do definiowania społecznej odpowiedzialności w kategoriach własnego interesu. Mając na względzie osłabienie siły państwa, obserwowane w erze globalizacji, „społeczna aktywność” korporacji może nawet podważać zasady demokracji przedstawicielskiej oraz negatywnie wpływać na dobrobyt społeczny.
Pobrania
Bibliografia
Amable B. [2010], Crisis in the Regulation Regime – A New Paradigm?, „Socio-Economic Review”, vol. 8, nr 3, https://doi.org/10.1093/ser/mwq009. DOI: https://doi.org/10.1093/ser/mwq009
An Introduction to Business Ethics [2003], red. G.D. Chryssides, J.H. Kaler, Thomson, London.
Aupperle K.E., Carroll A.B., Hatfield J.D. [1985], An Empirical Examination of the Relationship between Corporate Social Responsibility and Profitability, „Academy of Management Journal”, vol. 28, nr 2, https://doi.org/10.2307/256210. DOI: https://doi.org/10.5465/256210
Banerjee S.B. [2007], Corporate Social Responsibility. The Good, the Bad and the Ugly, Edward Elgar, Cheltenham.
Banerjee S.B [2008], Corporate Social Responsibility: The Good, the Bad and the Ugly, „Critical Sociology”, vol. 34, nr 1, https://doi.org/10.1177/0896920507084623. DOI: https://doi.org/10.1177/0896920507084623
Barley S.R. [2007], Corporations, Democracy, and the Public Good, „Journal of Management Inquiry”, vol. 16, nr 3, https://doi.org/10.1177/1056492607305891. DOI: https://doi.org/10.1177/1056492607305891
Blowfield M., Frynas J.G. [2005], Setting New Agendas: Critical Perspectives on Corporate Social Responsibility in the Developing World, „International Affairs”, vol. 81, nr 3, https://doi.org/10.1111/j.1468-2346.2005.00465.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2346.2005.00465.x
Carroll A.B. [1979], A Three-Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance, „Academy of Management Review”, vol. 4, nr 4, https://doi.org/10.5465/AMR.1979.4498296. DOI: https://doi.org/10.2307/257850
Carroll A.B. [1991], The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, „Business Horizons”, vol. 34, nr 4, https://doi.org/10.1016/0007-6813(91)90005-G. DOI: https://doi.org/10.1016/0007-6813(91)90005-G
Carroll A.B. [1999], Corporate Social Responsibility. Evolution of a Definitional Construct, „Business & Society”, vol. 38, nr 3, https://doi.org/10.1177/000765039903800303. DOI: https://doi.org/10.1177/000765039903800303
Devinney T.M. [2009], Is the Socially Responsible Corporation a Myth? The Good, the Bad, and the Ugly of Corporate Social Responsibility, „Academy of Management Perspectives”, vol. 23, nr 2, https://doi.org/10.5465/AMP.2009.39985540. DOI: https://doi.org/10.5465/amp.2009.39985540
Friedman M. [2003], The Social Responsibility of Business is to Increase Its Profits, „The New York Times Magazine”, 13.09.1970, [przedruk w:] An Introduction to Business Ethics, red. G.D. Chryssides, J.H. Kaler, Thomson, London.
Frynas J.G. [2012], Corporate Social Responsibility or Government Regulation? Evidence on Oil Spill Prevention, „Ecology and Society”, vol. 17, nr 4, https://doi.org/10.5751/ES-05073-170404. DOI: https://doi.org/10.5751/ES-05073-170404
Garrett G. [1998], Global Markets and National Politics: Collision Course or Virtuous Circle?, „International Organization”, vol. 52, nr 4, https://doi.org/10.1162/ 002081898550752. DOI: https://doi.org/10.1162/002081898550752
Garriga E., Melé D. [2004], Corporate Social Responsibility Theories: Mapping the Territory, „Journal of Business Ethics”, vol. 53, nr 1–2, https://doi.org/10.1023/B:BUSI.0000039399.90587.34. DOI: https://doi.org/10.1023/B:BUSI.0000039399.90587.34
Henderson D. [2001], Misguided Virtue: False Notions of Corporate Social Responsibility, The Institute of Economic Affairs, London.
Jensen M.C. [2002], Value Maximization, Stakeholder Theory, and the Corporate Objective Function, „Business Ethics Quarterly”, vol. 12, nr 2, https://doi.org/10.2307/3857812. DOI: https://doi.org/10.2307/3857812
Kitzmueller M., Shimshack J. [2012], Economic Perspectives on Corporate Social Responsibility, „Journal of Economic Literature”, vol. 50, nr 1, https://doi.org/10.1257/jel.50.1.51. DOI: https://doi.org/10.1257/jel.50.1.51
Lee S.Y., Carroll C.E. [2011], The Emergence, Variation, and Evolution of Corporate Social Responsibility in the Public Sphere, 1980–2004: The Exposure of Firms to Public Debate, „Journal of Business Ethics”, vol. 104, nr 1, https://doi.org/10.1007/s10551-011-0893-y. DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-011-0893-y
Logsdon J.M., Wood D.J. [2002], Business Citizenship: From Domestic to Global Level of Analysis, „Business Ethics Quarterly”, vol. 12, nr 2, https://doi.org/10.2307/3857809. DOI: https://doi.org/10.2307/3857809
Mansell S.F. [2013], Capitalism, Corporations and the Social Contract. A Critique of Stakeholder Theory, Cambridge University Press, Cambridge.
Matten D., Crane A. [2005], Corporate Citizenship: Toward an Extended Theoretical Conceptualization, „Academy of Management Review”, vol. 30, nr 1, https://doi.org/10.5465/AMR.2005.15281448. DOI: https://doi.org/10.5465/amr.2005.15281448
McWilliams A., Siegel D. [2000], Corporate Social Responsibility and Financial Performance: Correlation or Misspecification?, „Strategic Management Journal”, vol. 21, nr 5, https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(200005)21:5<603::AID-SMJ101>3.0.CO;2-3. DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(200005)21:5<603::AID-SMJ101>3.0.CO;2-3
Norman W., MacDonald C. [2004], Getting to the Bottom of “Triple Bottom Line”, „Business Ethics Quarterly”, vol. 14, nr 2, https://doi.org/10.5840/beq200414211. DOI: https://doi.org/10.5840/beq200414211
Oosterhout van J.H. [2005], Corporate Citizenship: An Idea Whose Time Has Not Yet Come, „Academy of Management Review”, vol. 30, nr 4, https://doi.org/10.5465/AMR.2005.18378871. DOI: https://doi.org/10.5465/amr.2005.18378871
Our Common Future [1987], Report of the World Commission on Environment and Development, Oxford University Press, New York.
Promoting a European framework for Corporate Social Responsibility [2001], Green Paper, Commission of the European Communities, COM (2001), 366 final, Brussels.
Servaes H., Tamayo A. [2013], The Impact of Corporate Social Responsibility on Firm Value: The Role of Customer Awareness, „Management Science”, vol. 59, nr 5, https://doi.org/10.1287/mnsc.1120.1630. DOI: https://doi.org/10.1287/mnsc.1120.1630
Vogel D. [2006], The Market for Virtue: The Potential and Limits of Corporate Social Responsibility, Brookings Institution Press, Washington.
Werhane P.H. [2008], Corporate Social Responsibility, Corporate Moral Responsibility, and Systems Thinking: Is There a Difference and the Difference it Makes [w:] Leadership and Business Ethics, red. G. Flynn, Springer, Dordrecht.
